Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022

Στέλλα Πετρίδου | Συνέντευξη τριακοστή τρίτη (CulturePoint.gr)


Ηλεκτρονικό περιοδικό «Culture Point»
Παρασκευή, 22-10-2021
Δημοσιευμένη εδώ
Δημοσιογράφος ο ομότεχνος: Γιώργος Δόλγυρας




Θα ξεκινήσω ρωτώντας σε, πού βρίσκεις τον χρόνο για όσα καταπιάνεσαι (Αξιωματικός Λ.Σ., μητέρα τριών παιδιών, συγγραφέας και ποιήτρια, αρθρογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, συνθέτης και στιχουργός);

Ομολογώ πως δύσκολα βρίσκω ελεύθερο χρόνο για να ασχοληθώ με όλα αυτά που αγαπώ και με άλλα τόσα ακόμα που δεν έχεις αναφέρει. Ωστόσο, όταν υπάρχει θέληση, όλα μπορούν να βρουν το δρόμο τους. Η μαγική συνταγή έγκειται στη σωστή οργάνωση της μέρας και στον προγραμματισμό. Κι εγώ φροντίζω στους τομείς αυτούς να είμαι απόλυτα πειθαρχημένη και συνεπής.

2021, σε μία κοινωνία πλασματικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, με το κίνημα #me_too να έχει ταράξει αρκετά τα νερά και στην χώρα μας, ιδιαίτερα στον καλλιτεχνικό χώρο. H ίδια ευειδής σε ένα μάλλον ανδροκρατούμενο επάγγελμα. Θέλω να μου πεις, αν είχες ποτέ σου κάποια αρνητική εμπειρία.

Όχι, ευτυχώς. Υπηρετώ είκοσι χρόνια στο Λιμενικό Σώμα και τολμώ να πω πως δεν ένιωσα ποτέ μου καμία είδους ανισότητα ή παρενόχληση στο χώρο εργασίας μου από τους συναδέλφους μου, ούτε λόγω του γυναικείου μου φύλου, ούτε λόγω του βαθμού μου. Εννοείται πως και έξω από το χώρο αυτό δεν έχω βιώσει κάτι ανάλογο. Οφείλω, όμως, να ξεκαθαρίσω πως είμαι υπέρ του καταδικασμού τέτοιων ανεπίτρεπτων συμπεριφορών και συγχαίρω πραγματικά τους ανθρώπους, είτε άνδρες είναι αυτοί είτε γυναίκες, που βρίσκουν το θάρρος και τις καταγγείλουν.

Από τις δέκα έως τώρα ποιητικές συλλογές σου, οι πέντε διαπραγματεύονται καθαρά την αγάπη και τον έρωτα και οι άλλες πέντε κοινωνικούς προβληματισμούς και συναισθήματα που απορρέουν από δύσκολες επίκαιρες καταστάσεις, που, εν τέλει, κι αυτές προβάλλουν μέσα από τους στίχους τους την ανάγκη της ύπαρξης της αγάπης και του έρωτα σε ό,τι μουντό κι ανιαρό μας περιβάλλει. Θεωρείς τον εαυτό σου λυρική ποιήτρια;

Αναμφισβήτητα, ναι. Θεωρώ ότι και τα δυο αυτά συναισθήματα, που είναι αλληλένδετα μεταξύ τους, η αγάπη και ο έρωτας, έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν κάθε ανθρώπινη συμπεριφορά, είτε για το καλό του συνόλου είτε για το κακό του.

Ως λιμενικός το έργο σου «Προσφυγιά», των εκδόσεων «Άλφα πι», έχει σίγουρα πηγή έμπνευσης εμπειρίες από τον χώρο εργασίας σου. Είναι και τα άλλα έργα σου το ίδιο βιωματικά;

Πιστεύω πως όλα τα ποιήματά μου, και στις δέκα μου ποιητικές συλλογές, αποτυπώνουν τον ψυχικό μου κόσμο, αλλά και τις εικόνες που ο ίδιος κουβαλά κάθε φορά, είτε αυτές είναι ευχάριστες είτε δυσάρεστες. Το βιβλίο μου «Προσφυγιά» σαφώς και περιγράφει την εμπειρία που εγώ βίωσα λόγω του επαγγέλματός μου και λόγω της θέσης της ακριτικής περιοχής που διέμενα τότε (Οινούσσες), σε μια περίοδο που το προσφυγικό πρόβλημα ήταν σε μεγάλη έξαρση (2015-2016). Μπορώ, όμως, να παραδεχτώ πως και άλλες μου ποιητικές συλλογές είχαν πηγή έμπνευσης τον εργασιακό μου χώρο, όπως οι συλλογές «Αποχωρισμός», «Θάλασσα κι Ουρανός», και «Ο καιρός». Για τις πιο ερωτικές μου συλλογές, καταλαβαίνεις πως ο συναισθηματικός μου κόσμος συνέβαλε αρκετά, ώστε να ξεγυμνωθεί η αλήθεια μου αβίαστα και να μεταφερθεί αυτούσια στο χαρτί.

Μολονότι δεν είμαι ο πιο ειδικός στην ποίηση, δύο από τα έργα σου, οι «Ανυπόταχτες σκέψεις, 151 χαϊκού» και ο «Αύγουστος, ποίηση σε μορφή τάνκα», των εκδόσεων «Άλφα πι», δείχνουν εξαιρετικά πρωτότυπα και ασυνήθιστα. Θα ήθελες να μας μιλήσεις γι’ αυτά;

Πρόκειται για δυο συλλογές που ακολουθούν τα πρότυπα δύο ιαπωνικών ποιητικών φορμών ολιγόστιχου ποιήματος, τα χαϊκού και τα τάνκα. Η πειθαρχία που αυτές απαιτούν ως προς το μέτρημα των συλλαβών και η συμπυκνωμένη καταγραφή του νοήματος που πρέπει να ολοκληρωθεί μόλις σε τρεις και σε πέντε στίχους αντίστοιχα, αποτέλεσε μεγάλη πρόκληση για μένα και θέλησα να αναμετρηθώ μαζί της. Ελπίζω να τα κατάφερα.

Το ίδιο να φανταστώ έγινε και με την τελευταία σου ποιητική συλλογή, τα «Ροντέλα 4 εποχών» που κυκλοφορούν από τις ίδιες εκδόσεις;

Ακριβώς. Μόνο που σε αυτή τη συλλογή το ενδιαφέρον μου είναι στραμμένο προς τη γαλλική ποίηση του 18ου αιώνα και συγκεκριμένα σε μια ιδιαίτερη έμμετρη ποιητική φόρμα, τα ροντέλα. Το μέτρημα των συλλαβών και σε αυτή την περίπτωση είναι άκρως υποχρεωτικό, μόνο που εδώ οι στίχοι είναι περισσότεροι και επιπλέον απαιτούν τη ρίμα στις καταλήξεις.

Η ποίηση στην χώρα μας εμπορικά έχει αρκετά μειωμένο κοινό. Πού θεωρείς ότι οφείλεται αυτό;

Δυστυχώς, το αναγνωστικό κοινό στη χώρα μας είναι αρκετά μικρό. Ειδικότερα, το κοινό που διαβάζει ποίηση είναι ακόμα πιο σπάνιο. Αυτό, όμως, δεν είναι σύγχρονο φαινόμενο. Ανέκαθεν η ποίηση ήταν παραγκωνισμένη σε σχέση με τα άλλα είδη του λόγου. Ίσως, γιατί αποτελεί αρκετά συχνά πηγή σκέψης και προβληματισμού, κάτι που ο αναγνώστης στις στιγμές της χαλάρωσής του αποφεύγει ενστικτωδώς. Δεν μπορώ να δώσω άλλη λογική εξήγηση πάνω στο θέμα αυτό.

Μέσα από την ποιητική σου συλλογή «Έλα ξανά», των εκδόσεων «Βακχικόν», θα έλεγα ότι είσαι μάλλον αισιόδοξος άνθρωπος. Φαίνεται ξεκάθαρα πως ελπίζεις ότι τα όμορφα πράγματα θα έρθουν και πάλι στο φως και το σκοτάδι που πνίγει τη λάμψη του θα πάψει να υπάρχει. Συμφωνείς;

Συμφωνώ ότι ελπίζω. Άλλωστε, η ελπίδα, λένε, είναι αυτή που πάντα πεθαίνει τελευταία. Αλίμονο σ’ εκείνους που παύουν να ελπίζουν. Δεν έχουν άλλο λόγο για να ζουν. Το γεγονός αυτό, βέβαια, δε με χαρακτηρίζει αισιόδοξο άνθρωπο. Εγώ θα έδινα άλλον χαρακτηρισμό στον εαυτό μου, αυτόν της ρομαντικής ποιήτριας. Είμαι ρομαντική ποιήτρια, καθώς σε όλα μου τα έργα πρωταγωνιστής είναι το συναίσθημα και, μάλιστα, το πιο όμορφο απ’ όλα, η αγάπη, αυτή που περικλείει και τον έρωτα και τον αναδεικνύει ως το ύψιστο αγαθό.

Σε αυτό το σημείο να σημειώσω ότι έχεις γράψει και ένα μυθιστόρημα με τίτλο «Η αγάπη μπορεί» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελκυστής». Σκέφτεσαι να ξαναγράψεις πεζό ή έχεις αφοσιωθεί, πλέον, ολοκληρωτικά στην ποίηση, που φαίνεται ξεκάθαρα απ’ την εργογραφία σου ότι λατρεύεις;

Ετοιμάζω ήδη το δεύτερό μου μυθιστόρημα, κοινωνικού περιεχομένου αυτή τη φορά, το οποίο θα είναι αρκετά πολυσέλιδο, όπως και το πρώτο. Ελπίζω, αν όλα πάνε κατ’ ευχήν, το 2022 να κυκλοφορήσει. Φυσικά και σ’ αυτή την ιστορία η δύναμη της αγάπης θα είναι ο βασικός πρωταγωνιστής.

Πολυβραβευμένη καθώς είσαι, σίγουρα αυτό σου δημιούργησε μεγάλη ψυχική ικανοποίηση. Πιστεύεις πως θα συνέχιζες την συγγραφική σου πορεία αν το συνολικό σου έργο δεν έχαιρε αναγνώρισης;

Χρέος του κάθε δημιουργού είναι να παράγει έργο και μόνο αυτό, χωρίς να τον ενδιαφέρει αν θα έχει απήχηση το έργο του στο ευρύτερο κοινό ή όχι. Άλλωστε, δεν είναι λίγα τα παραδείγματα μεγάλων καλλιτεχνών που αναγνωρίστηκε η προσπάθειά τους μετά θάνατον. Φυσικά και αλλάζει την ψυχολογία εκείνου που εισπράττει τη μεγάλη αποδοχή. Αυτή, όμως, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελεί τον μοναδικό λόγο για τη συνέχιση της δημιουργίας. Με το χέρι στην καρδιά, λοιπόν, παραδέχομαι πως, ναι, θα συνέχιζα τη συγγραφική μου πορεία, ακόμα κι αν το έργο μου δεν έχαιρε αναγνώρισης, καθώς ο λόγος που με ωθεί σ’ αυτήν κάθε φορά είναι η ανάγκη μου να ομολογήσω τα συναισθήματά μου στο χαρτί, και να νιώσω απελευθερωμένη και πλήρης μέσα απ’ τις δημιουργίες μου.

Ως πολυσχιδής προσωπικότητα, γράφοντας στίχους, μελωδίες για τραγούδια, κριτικές και άρθρα σε σχέση με τον πολιτισμό, πώς βλέπεις με τα δικά σου μάτια το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι;

Με μεγάλη χαρά παρακολουθώ τις προσπάθειες ομοτέχνων μου να παίρνουν σάρκα και οστά και να προσφέρονται ως ψυχαγωγία, αλλά και ως τροφή για σκέψη προς τέρψιν του κοινού. Τα μέσα μαζικής δικτύωσης με τη σειρά τους, ευτυχώς, βοηθούν αρκετά στην προβολή όλων αυτών και δίνουν τη δυνατότητα της επιλογής στο κοινό να επικεντρωθεί σ’ εκείνα που προτιμά περισσότερο. Φυσικά, με το παράδειγμά τους ενθαρρύνουν και τα νέα ταλέντα να τολμήσουν το πρώτο βήμα και να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα δημιουργώντας και εκθέτοντας τα δημιουργήματά τους σε κοινή θέα. Κι όπως όλοι μας βλέπουμε και παρακολουθούμε, η καλλιτεχνική παραγωγή στην Ελλάδα είναι αρκετά αυξημένη κι αυτό είναι πολύ θετικό για τον πολιτισμό μας.

Τα τραγούδια και η ποίησή σου, τολμώ να πω πως αποτελούν το λαμπρό φως που απομακρύνει με δύναμη το πιο βαθύ σκοτάδι, αυτό στο οποίο βρισκόμαστε εδώ και καιρό λόγω της πανδημίας. Πιστεύεις ότι θα βγούμε από αυτό τελικά; Θα καταφέρουμε να επανέλθουμε στους πρότερους ρυθμούς μας ή η ζωή μας θα είναι για πάντα αρρωστοφοβική;

Γνωρίζουμε πολύ καλά πως εμείς οι άνθρωποι κατά καιρούς βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις, τις οποίες με υπομονή, πίστη και προσπάθεια καταφέρνουμε πάντα να προσπεράσουμε. Μια από αυτές τις δυσκολίες είναι και η περίοδος της έξαρσης του covid-19. Φυσικά και θα επανέλθουμε στους πρότερους ρυθμούς μας. Η ζωή θα συνεχίσει να υπάρχει για χιλιάδες χρόνια ακόμα. Το ίδιο και το ανθρώπινο είδος. Ας είμαστε αισιόδοξοι.

Τελειώνοντας, θέλω να μας πεις, ως δημιουργός που κουβαλάς τόσες εμπειρίες στο βιογραφικό σου, τι θα συμβούλευες όλους εκείνους που θέλουν να ασχοληθούν με τις τέχνες και τα γράμματα ή κι αυτούς που βρίσκονται ακόμα στα πρώτα τους βήματα;

Ν’ αγαπούν τον εαυτό τους και να έχουν εμπιστοσύνη σ’ αυτόν. Να είναι αληθινοί και να δημιουργούν με χαρά, γιατί το θέλουν πραγματικά κι όχι γιατί πρέπει να το κάνουν. Μόνο με αυτή την προοπτική η προσπάθειά τους θα έχει αντίκρισμα και μόνο μ’ αυτή την προοπτική θα είναι χαρούμενοι κι οι ίδιοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου