Ο Έρωτας. Διαχρονικό,
κυρίαρχο, αξεπέραστο, ακατάλυτο στοιχείο ζωής. Από τα πρώτα μηνύματα της
αρχαιότητας. Δυναμικά παρόντα, έντονα δρώντα, καταλυτικά λειτουργούντα στα έργα των μεγαλύτερων και των σημαντικότερων γραφιάδων
της οικουμένης. Αμφιλεγόμενο ενίοτε. Ανώτερο της μάχης για το Σοφοκλή, όμοιο με
μεθύσι για τον Πλούταρχο, αλλά και …ασχολία
αργόσχολων κατά το Διογένη τον κυνικό (μήπως και …ανέραστο;)
Έτσι ή αλλιώς
πάντως ΕΡΩΤΑΣ ΕΙΝΑΙ… Μου αρέσει ο
(επιτρέψτε μου την καινολογία) ενεστωτικός προσδιορισμός που επέλεξε η Στέλλα Πετρίδου, για τη νέα της
συλλογή. Το ΕΙΝΑΙ, δίνει πράγματι, πέρα
από την ιστορική και τη φιλοσοφική προσέγγιση, τη δική του διάσταση στη λέξη,
που είναι ταυτόχρονα στιγμιαία και διαχρονική. Η παρουσία και η διάρκεια
δηλαδή, αυτοσυστήνονται.
Έρωτας δίχως όρια, σ’ όλες τις εκδοχές του, τις
όμορφες και τις άσχημες, τις φουρτουνιασμένες και τις ήρεμες, τις απολαυστικές
και τις οδυνηρές. Με μαστοριά περίσσια,
μ’ αξιοσύνη (στη γραφή, στων λέξεων το συνταίριασμα) αξιοζήλευτη. Μα πιο πολύ
στα σαλέματα της ψυχής, της καρδιάς και του μυαλού. Στις μπουνάτσες και τα μποφόρια του μέσα
κόσμου μας.
Επιμένω
στο «μας», αφού πιστεύω πως όλα σχεδόν τα ποιήματα της συλλογής, μας αφορούν
όλους. Ασφαλώς και το προσωπικό στοιχείο ξεπροβάλλει ως κυρίαρχο. Αλλιώς τα
πονήματα αυτά, δεν θα ήσαν ποιήματα. Ο ποιητής κεντρίζεται και εμπνέεται από
ερεθίσματα κατάδικά του. Τότε όμως γίνεται σημαντικός, όταν το δικό του
συναίσθημα, ο δικός του καημός, η δική του χαρά , η δική του οργή, αποκτούν
οικουμενικότητα. Όταν τα νάματα, που εκπηγάζουν από τους στίχους του, δροσίζουν
πολλούς και τους κάνουν να πουν « ναι, ναι αυτό ήθελα να πω κι εγώ, αλλά δεν
ήξερα τον τρόπο». Και η Στέλλα το πετυχαίνει αυτό στον απόλυτο βαθμό.
Φυλλομετρώντας
μονάχα κανείς το βιβλίο, από τους τίτλους των ποιημάτων και μόνο,
αντιλαμβάνεται, πως όλες οι εκδοχές της ζωής ,
ζωγραφίζονται με λόγια ερωτικά. Ερωτικά,
όχι γλυκανάλατα. Ερωτικά. Όχι καψούρικα. Ερωτικά. Γεμάτα ουσία και περιεχόμενο.
Κι από τα πρώτα ποιήματα, που θα επιλέξει να διαβάσει, θα προσδεθεί στο μαγικό
άρμα της ποίησης, και θα σεργιανίσει
στους ερωτικούς δρόμους της ζωής, που είναι διάσπαρτοι με αισθήματα, με
συναισθήματα, με ιδέες , με όνειρα, με πάθη, με ηδονές, με απουσίες, με φόβους,
με πληρότητα, μ’ ανταριασμένη σκέψη και με ήρεμη φιλοσοφική διάθεση.
Από ένα και μόνο ποίημα, το «Σ’ αγαπώ» (σελ. 25) αλίευσα
κάποιες χαρακτηριστικές λέξεις, όπως «ζωή, αγάπη, χαρά, προσευχή, ανάσα,
καρδιά, ψυχή, αυγής σημάδι, αλήθεια, ύπαρξη, φως, αίμα». Αν οι λέξεις αυτές δεν
αποτελούν τα βασικά υλικά, τις κύριες συνιστώσες, τα πλουμιά και τα υφάδια του έρωτα, τότε τι;
Κι όπως μια μόνο βδομάδα έχει περάσει από την (υποτιθέμενη για μένα) ετήσια γιορτή
των ερωτευμένων και παρακολουθώντας τα ανταλλάγματα και τις προσφορές, που -στο εμπορικό κυρίως πεδίο - λαμβάνουν χώρα
μεταξύ των ερωτευμένων(;), ο νους μου πήγε σ’ αυτά που προσφέρονται από τον
πραγματικό (κι όχι το …βαλεντινιακό) ερωτευμένο στο ταίρι του, όπως
καταγράφονται στο ποίημα « Για σένα» (σελ. 24): «…μια αγκαλιά, μια καρδιά, μια
ζωή, μια ψυχή, μια φωνή». Αρκούν; Για την αλήθεια του Έρωτα, θαρρώ πως
περισσεύουν.
Για να μη θεωρηθεί όμως, πως ο αναγνώστης κινδυνεύει να
πλήξει βολοδέρνοντας, τάχα ερωτικά, χωρίς ανάσα, με τα μεγαθήρια των
διαχρονικών εννοιών και των…
«περιδιαγράμμάτου» λέξεων, σας
μεταφέρω στη σελίδα 34, στην «Κόρη του γιαλού» και στη σελίδα 51 «Του Έρωτα το
λάθος», όπου οι λέξεις χρωματισμένες υπέροχα παιχνιδίζουν χαριεντιζόμενες μέσα
στους στίχους, για να αναδυθεί, ως υπέροχη αίσθηση η ομορφιά, η απόλαυση κι η
αλήθεια της ζωής.
Λίγο παραπέρα, στη σελ. 39, και στο ποίημα με τίτλο «
Άνοιξη», συναπαντιόμαστε με το μεγαλείο της λιτότητας και της απλότητας και το απολαμβάνουμε.
Αξίζει να σημειώσω ακόμα, τον τρόπο που εναλλάσσονται , από
ποίημα σε ποίημα, η ένταση και η
χαλάρωση, η ηρεμία κι ο παραλογισμός, οι συναισθηματικές αντιθέσεις γενικότερα.
Χωρίς να χάνεται το άπλετο ερωτικό φως, που διαπερνά τραγουδιστά τις λέξεις των
στίχων, για να τους προσδώσει τη γλύκα και το λυρισμό , που τους χρωστά η
ερωτική συνθήκη. Στέκομαι σε δυο μονάχα παραδείγματα: « 1η στροφή σελ. 27». Από
την τόση ένταση του φλογισμένου φονικού πάθους, στην ηρεμία και στη
γλυκύτητα της συνύπαρξης και της
συνεύρεσης ψυχών και σωμάτων. «2η στροφή σελ. 41».
Όλες οι εκδοχές κι όλες οι εκφάνσεις της ζωής, περασμένες με
θαυμαστό τρόπο, μέσα από το αληθινό ερωτικό φίλτρο και δουλεμένες , με
μαστοριά, στο εργαστήρι της ανεπιτήδευτης ανθρώπινης ομορφιάς, που προσδίδουν
οι ερωτικές καταστάσεις στην καθημερινή μας πορεία, συναπαντιούνται με τον
αναγνώστη, καθώς μεταφέρει το μυαλό και την καρδιά του από σελίδα σε σελίδα.
Η απουσία, δίνεται χωρίς κραυγές και χωρίς υστερίες. Με
ηρεμία και χαρακτηριστική διαύγεια. Τη συνάντησα στο ποίημα «Πρώτη Ανατολή» ( Aπόσπασμα σελ.
33, 2η στροφή).
Σπαρακτικός ο αποχωρισμός , στο «Δάκρυ της Φυγής» (σελ. 56).
«Βροχή το δάκρυ την ώρα της φυγής/ χαρακωμένο από λέξεις γερασμένες…» Αλήθεια,
πού να βρει λέξεις κανείς να πλουτίσει το λόγο του, την ώρα που σπαράζει η
καρδιά και τρέμει το κορμί; Αρκεί το «φιλί που λαχταρά να μην τελειώσει…», για
να θέση τη βάση της επιστροφής, να θεμελιώσει την αισιοδοξία.
Ο χωρισμός «Νίκησες « (σελ. 76), η μοναξιά «Μαύρος Ουρανός»
(σελ. 57), ακόμα κι ο φόβος του θανάτου «Αγάπη να ντυθώ» (σελ. 54), με μαεστρία
δοσμένα στοιχεία ζωής, γίνονται πλουμιστά υφάδια στα στημόνια του έρωτα, που
του φιλοτεχνούν την έξοχη εικόνα της αλήθειας του.
Όλα τούτα, και πολλά
ακόμα στοιχεία, διάχυτα στις σελίδες της συλλογής, δίνουν το στίγμα του έρωτα,
γεμίζουν με άπλετο ερωτικό φως την ατμόσφαιρα, αλλά δεν το κάνουν ούτε
εμμονικά, ούτε μονοδιάστατα. Αντίθετα όλα εντάσσονται σ’ ένα πλαίσιο
πραγματικής ζωής. Για τούτο θα συναντήσει κανείς, μες στα ποιήματα υπέροχες,
ζωντανές, αληθινές εικόνες, με ανθρώπους ζωντανούς ανάμεσά τους να δρουν, να
νιώθουν και να γεύονται. Κι είναι μες
στις εικόνες αυτές, παρόντα και κυρίαρχα τα στοιχεία της φύσης, όλα, σε όλες
τους τις εκδοχές. Τις όμορφες και τις
άσχημες. Κι η θάλασσα (πρώτη και
καλύτερη), κι ο ουρανός, και τα βουνά, και τα σύννεφα, κι ο αγέρας…
Τελειώνω με μια ακόμα επισήμανση. Έρωτας Είναι. Ναι. Μα
έρωτας για όλους. Για άντρες και για γυναίκες. Από άντρες κι από γυναίκες. Προς
άντρες και προς γυναίκες. Αντιστρέφουμε τη σειρά των φύλων και τούμπαλιν…
Η ποιήτρια εδώ φαίνεται να ξεπερνά το φύλο της και να
προσδίδει στην ποίησή της διάσταση, πέραν του φυλικού διαχωρισμού, πανανθρώπινη. Η υπέρβαση αυτή την καθιστά ανθρωποκεντρική και οικουμενική.
Και κάτι ακόμα. Οι λέξεις, μέσα στους στίχους, είναι έτσι συνταιριασμένες κι
έχουν τέτοια μουσικότητα , που καθώς τις διαβάζεις σου φαίνεται πως ακούς το
τραγούδι τους. Και δεν αναφέρομαι στα ήδη υπέροχα μελοποιημένα και
τραγουδισμένα, αναφέρομαι στα υπόλοιπα, που πέρα από τα νοήματα, τη μαστοριά
και την αισθητική τους, σε κερδίζουν με το ρυθμό και τη μελωδικότητά τους. Να
είσαι καλά , Στέλλα, να γράφεις, να μελωδείς και να απολαμβάνουμε. Η
συνηθισμένη ευχή «καλοτάξιδο» το βιβλίο, είναι θαρρώ πλέον άτοπη, μετά τα τόσα
δαφνοστεφή και βραβευμένα μίλια, που σε σύντομο χρόνο διήνυσε. Θα ευχηθώ
μονάχα, ακόμα περισσότερες, ακόμα μεγαλύτερες πορείες και γρήγορα νέους, όμορφους
δροσερούς και μελωδικούς τοκετούς.
Χαράλ. Σαχτούρης
Συγγραφέας
20-02-2019
20-02-2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου