Στην αρχή ήρθε ένας φάκελος, που περιείχε ένα βιβλίο με
τίτλο: Μίλα μου γι΄ αγάπη. Μόλις το άνοιξα διαπίστωσα ότι υπήρχε και μία
ιδιόχειρη αφιέρωση που με συγκίνησε πολύ .
Η συγκίνηση μου
μεγάλωσε όταν διάβασα και την υπογραφή: Στέλλα Πετρίδου! Για φαντάσου λοιπόν!
Εκείνο το κοριτσάκι το κοκαλιάρικο, που δωδεκάχρονο ήρθε ντροπαλό να μπει στην
ομάδα των εφήβων που τότε σχηματιζόταν στην κοινή μας γενέτειρα, το Σκουτάρο
(μιλάμε για το χίλια εννιακόσια ενενήντα) το λιγομίλητο, που κοκκίνιζε όταν έπρεπε
να πει τη γνώμη του, ήταν η ποιήτρια.
Μα πως μεγαλώνουν έτσι γρήγορα τα παιδιά; Την ώρα που εμείς επιμένουμε να παραμένουμε απλώς ενήλικοι, άντε το πολύ μεσήλικες; Μπορεί να ακούγεται ως σχήμα λόγου αυτό, αλλά τρόμαξα όταν συνειδητοποίησα ότι είχα να τη δω είκοσι σχεδόν χρόνια. Και να που τώρα κρατούσα στα χέρια μου το πρώτο της βιβλίο! Η αλήθεια είναι πως δεν το διάβασα αμέσως. Ξέρετε κάποια βιβλία είναι σαν εκείνες τις απολαύσεις, τα μικρά γλυκά, που κρύβουμε στα ντουλάπια και καταφεύγουμε σε αυτά όταν έχουμε την ευχέρεια να τα απολαύσουμε μέχρι την τελευταία τους μπουκιά, μέχρι το τελευταίο τους ίχνος. Το τηλεφώνημα της Στέλλας ήρθε εκείνη την περίοδο, πριν δηλαδή το διαβάσω. Μου ζητούσε να αναλάβω την παρουσίαση του σε κάποιο ή κάποια από τα μέρη όπου θα γινόταν. Εάν φυσικά το διάβαζα και μου άρεσε! Της απάντησα ότι δεν υπάρχει δάσκαλος που δεν θα καμάρωνε σαν γύφτικο σκεπάρνι για τις επιτυχίες ενός μαθητή του και ότι φυσικά και θα το παρουσίαζα όπου και όποτε μου έλεγε. Επέμενε ότι μόνο αν μου άρεσε θα ήθελε να το παρουσιάσω και όχι απλά επειδή υπήρξε για τέσσερα χρόνια μαθήτρια μου (συνεργάτιδα μου θα έλεγα εγώ, γιατί εκείνο το εφηβικό συγκρότημα που είχαμε δημιουργήσει τότε, έφτασε να γίνει Πανελλήνια γνωστό, να μεταδοθούν συναυλίες του από την ΕΡΤ και να κληθεί από το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου να παρουσιάσει μία από τις δουλειές του και συγκεκριμένα τη συναυλία για τα δέκα χρόνια από το θάνατο του Μάνου Λοΐζου, στα σχολεία της Κύπρου). Συμφώνησα. Άλλωστε αν η Στέλλα βάλει κάτι στο μυαλό της, δεν γίνεται να μη συμφωνήσεις, επιμένει μέχρι που να σε πείσει (ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας της-άλλωστε αυτά φαίνονται από μικρά, ξέρω πολύ καλά τι σας λέω- κλείνει η παρένθεση.) Και για να είμαι εδώ απόψε φαίνεται ότι μου άρεσε.
Μα πως μεγαλώνουν έτσι γρήγορα τα παιδιά; Την ώρα που εμείς επιμένουμε να παραμένουμε απλώς ενήλικοι, άντε το πολύ μεσήλικες; Μπορεί να ακούγεται ως σχήμα λόγου αυτό, αλλά τρόμαξα όταν συνειδητοποίησα ότι είχα να τη δω είκοσι σχεδόν χρόνια. Και να που τώρα κρατούσα στα χέρια μου το πρώτο της βιβλίο! Η αλήθεια είναι πως δεν το διάβασα αμέσως. Ξέρετε κάποια βιβλία είναι σαν εκείνες τις απολαύσεις, τα μικρά γλυκά, που κρύβουμε στα ντουλάπια και καταφεύγουμε σε αυτά όταν έχουμε την ευχέρεια να τα απολαύσουμε μέχρι την τελευταία τους μπουκιά, μέχρι το τελευταίο τους ίχνος. Το τηλεφώνημα της Στέλλας ήρθε εκείνη την περίοδο, πριν δηλαδή το διαβάσω. Μου ζητούσε να αναλάβω την παρουσίαση του σε κάποιο ή κάποια από τα μέρη όπου θα γινόταν. Εάν φυσικά το διάβαζα και μου άρεσε! Της απάντησα ότι δεν υπάρχει δάσκαλος που δεν θα καμάρωνε σαν γύφτικο σκεπάρνι για τις επιτυχίες ενός μαθητή του και ότι φυσικά και θα το παρουσίαζα όπου και όποτε μου έλεγε. Επέμενε ότι μόνο αν μου άρεσε θα ήθελε να το παρουσιάσω και όχι απλά επειδή υπήρξε για τέσσερα χρόνια μαθήτρια μου (συνεργάτιδα μου θα έλεγα εγώ, γιατί εκείνο το εφηβικό συγκρότημα που είχαμε δημιουργήσει τότε, έφτασε να γίνει Πανελλήνια γνωστό, να μεταδοθούν συναυλίες του από την ΕΡΤ και να κληθεί από το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου να παρουσιάσει μία από τις δουλειές του και συγκεκριμένα τη συναυλία για τα δέκα χρόνια από το θάνατο του Μάνου Λοΐζου, στα σχολεία της Κύπρου). Συμφώνησα. Άλλωστε αν η Στέλλα βάλει κάτι στο μυαλό της, δεν γίνεται να μη συμφωνήσεις, επιμένει μέχρι που να σε πείσει (ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας της-άλλωστε αυτά φαίνονται από μικρά, ξέρω πολύ καλά τι σας λέω- κλείνει η παρένθεση.) Και για να είμαι εδώ απόψε φαίνεται ότι μου άρεσε.
Σε ανύποπτο χρόνο,
σε εκείνα τα χρόνια που ήμασταν οι περισσότεροι λίγο απόλυτοι έως και
δογματικοί, είχα γράψει έναν Δεκάλογο για την ποίηση. Πολλά απ αυτά τα δέκα
σημεία, αργότερα, τα ξεπέρασα, τα αμφισβήτησα ή με ξεπέρασαν αυτά. Κάποια άλλα
όμως παραμένουν εκεί ακίνητα ακλόνητα και θεωρώ ότι θα πρέπει να τα ξαναδώ μαζί σας.
Σημείο 3: Δεν υπάρχουν χαρούμενοι ποιητές. Δόξα να χει ο
Μεγαλοδύναμος, μας έδωσε αρκετούς τρόπους να εκφράσουμε τη χαρά μας: χορό,
τραγούδι, παιχνίδι, πείραγμα, χιούμορ… Η ποίηση είναι η ανησυχία, το
ανατρίχιασμα, τα κρυμμένα μυστικά, το σάλεμα της ψυχής, η αγρυπνία, η αγωνία του αύριο. Γι αυτό και ο
ποιητής όσο κι αν γελάει, κατά βάθος είναι ένας άνθρωπος θλιμμένος. Και η
ποίηση δεν είναι σχεδόν ποτέ διασκεδαστική. Είναι ακριβώς σαν τους δημιουργούς της.
Σημείο 5: Η ποίηση
ανήκει σε όλους, αλλά δεν είναι για όλους. Αν κάποιος δεν ανησυχεί, αν κάποιος
πλέει ασφαλής μέσα στις βεβαιότητες του, τι να την κάνει την Ποίηση; Δεν του
χρειάζεται! Η ποίηση μάλλον αφορά πολύ λίγους. Αυτούς που έχουν τη
δυνατότητα να ξεφύγουν από τα λογιστικά, από τη σκλαβιά του συνεπάγεται. Ξέρετε
πολλοί λένε: μα δεν την καταλαβαίνω την ποίηση. Μα πόσα πράματα καταλαβαίνουμε
στ’ αλήθεια, για να ζητάμε να καταλάβουμε και την ποίηση; Σε ένα γράμμα της
προς τον Τσέχοφ, η γυναίκα του έγραφε: Δεν καταλαβαίνω τίποτα! Τι είναι ζωή, τι
είναι ψυχή, τι είναι θάνατος: Κι εκείνος της απάντησε: είναι σαν να ρωτάς τι
είναι ένα καρότο. Τι είναι αλήθεια πιο
σημαντικό, να την καταλάβεις ή να τη νιώσεις.
Τύχη αγαθή το
βιβλίο της Στέλλας Πετρίδου, μου ανέτρεψε και τα δύο τελευταία αυτά σημεία, που
νόμιζα ακλόνητα. Από κάθε του σχεδόν σελίδα αναδύεται η χαρά της ζωής, η
ελπίδα, η πίστη. Η ανάγνωση του σε
γεμίζει (εκτός από ελάχιστες σκοτεινές σελίδες) με αισιοδοξία και ελπίδα.
Υπάρχουν λοιπόν και χαρούμενοι ποιητές. Έχουμε μπροστά μας ένα ζωντανό
παράδειγμα.
Και ναι! η ποίηση
της Στέλλας Πετρίδου ανήκει σε όλους, είναι για όλους, απευθύνεται σε όλους και
ανήκει στη σπάνια κατηγορία που μπορείς και να την καταλάβεις και να νιώσεις
και να τη χαρείς. Μπορούν λοιπόν να την προσεγγίσουν και οι δύσκολοι, οι
δύσπιστοι, οι αμύητοι. Αυτοί που απορρίπτουν ότι δεν καταλαβαίνουν με την
πρώτη.
Εγώ πάλι είμαι από
αυτούς που δεν απαιτούν πλήρη κατανόηση του κειμένου. Δε μου αρέσει να διαβάζω
από μέσα μου ποιήματα στο τρένο. Μου αρέσει να ακούω ποίηση, να μου απαγγέλλουν
ποιήματα ή να τα διαβάζω δυνατά, όπου μπορώ να το κάνω χωρίς να με κοιτάνε σαν
τρελό, αφού -για μένα πάντα- η ποίηση είναι πρώτα ήχος και μετά νόημα. Όταν
τηλεφωνήθηκα ξανά με τη Στέλλα, της είπα ότι σε πολλά ποιήματα της, άκουγα και
τη μουσική τους! Και τότε μου αποκάλυψε ότι τα περισσότερα από αυτά -σχεδόν όλα
όσα της ανέφερα- είχαν ήδη μελοποιηθεί! Διόλου τυχαίο!
Αφού λοιπόν
είπαμε ότι είπαμε για τους ήχους και τις μουσικές, ας μιλήσουμε λίγο και για το
νόημα: την αγάπη. Εδώ κι αν το πράγμα σηκώνει κουβέντα. Μέσα σε μία λέξη που
αρχίζει από Άλφα και τελειώνει σε Ωμέγα, έχουν χωρέσει τόσα πολλά πράγματα. Λέμε
αγαπώ το σκύλο μου τον Τζακ, αλλά αγαπάω κρυφά και τη Τζάκι! Μεγάλη διαδρομή.
Τεράστια αγκύλη. Και τι δε χωράει μέσα! Ότι αξίζει τελικά στη ζωή. Βέβαια εμείς
οι Έλληνες, αν κρίνει κανείς από τη συντριπτική πλειοψηφία των τραγουδιών που
ακούμε και τραγουδάμε, την αγάπη την αντιλαμβανόμαστε ως κάτι που μας το
οφείλουν. Σχεδόν το απαιτούμε σαν κακομαθημένα μωρά. Αγάπα με, Αγάπησε με, Αν
μ’ αγαπάς, Να μ’ αγαπάς, Δε μ’ αγαπάς, Αν με αγαπούσες λίγο και πάει λέγοντας.
Τα τραγούδια που λένε Σ’ αγαπώ (κι ας μη με αγαπάς ρε αδελφέ) αποτελούν αισχρή μειοψηφία.
Όμως την αγάπη την καταλαβαίνεις μόνο όταν τη νιώθεις, μόνο όταν την προσφέρεις.
Γι αυτό και χάρηκα το βιβλίο της Στέλλας από τις πρώτες σελίδες ως τις
τελευταίες. Απουσίαζε η απογοήτευση, η καψούρα, η διάψευση. Η αγάπη για την
οποία μιλά, είναι η αγάπη που περιέγραψε με θεϊκή πνοή ο Απόστολος Παύλος. Δεν
σκοπεύω να σας κουράσω άλλο. Θα μου επιτρέψετε να επιβεβαιώσω όσα είπα με τον
πιο απτό τρόπο: με τα λόγια της ίδιας, παροτρύνοντας σας να διαβάσουμε μαζί κάποια από τα ποιήματα της.
Βασίλης Αναγνώστου
Μουσικοπαιδαγωγός - Συγγραφέας
Ο λόγος του στην επίσημη παρουσίαση του βιβλίου στο Πλωμάρι Λέσβου, το Σάββατο, 09 Ιανουαρίου 2016.
Δημοσιευμένος για πρώτη φορά στο λογοτεχνικό περιοδικό Αιολικά Γράμματα, Μάρτης-Απρίλης 2016, Τεύχος 278
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου