Στέλλα Πετρίδου | δεύτερη συνέντευξη (Εφημερίδα «Πολίτης»)

Εφημερίδα «Πολίτης»

Τετάρτη, 07-09-2016

Δημοσιευμένη εδώ
Δημοσιογράφος: Γρηγορία Μαχαλιά

Με τρεις ποιητικές συλλογές σε λιγότερα από δύο χρόνια, μελοποιημένα ποιήματα και παγκόσμιες διακρίσεις, η Στέλλα Πετρίδου από τις ακριτικές Οινούσσες, μας πρωτοσυστήθηκε με το «Μίλα μου για αγάπη», συνέχισε με τον «Αποχωρισμό» και μας συγκίνησε με την «Προσφυγιά».

Με σπουδές στα Παιδαγωγικά, στη Φιλοσοφική και στη ψυχολογία, τελικά την κέρδισε το Λιμενικό Σώμα αφού υπηρετεί σε αυτό ως αξιωματικός στις Οινούσσες.

Η ποίηση την ενθουσίαζε από μικρή για αυτό και ξεκίνησε από νωρίς να αποτυπώνει τις σκέψεις της και τα συναισθήματά της στο χαρτί.

Η Στέλλα Πετρίδου μιλάει στον «π» για τις τρεις ποιητικές της συλλογές, για την ζωή της στις Οινούσσες και για τα μελλοντικά της σχέδια.

Ερωτ: Πότε  ξεκινήσατε να ασχολείστε με την ποίηση και γιατί επιλέξατε ποίηση και όχι πεζογραφία;

Απ: Από μικρή με ενθουσίαζε η δύναμη της ποίησης. Αναρωτιόμουν πώς ένας ποιητής μέσα σε λίγους μόνο στίχους καταφέρνει να περιγράψει μια ολόκληρη ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, πώς μπορεί να ταξιδέψει τον αναγνώστη εκεί ακριβώς που η καρδιά του θέλει να ταξιδέψει χωρίς ιδιαίτερες επεξηγήσεις, μέσα σε λίγα μόλις λεπτά. Ακόμη με εξέπληττε το γεγονός, το πώς για λίγες μόνο λέξεις, που επιλέχτηκαν επιμελώς να μπουν σε μια συγκεκριμένη σειρά, μπορούν να γραφούν τόμοι ολόκληροι για το βαθύτερο νόημα που ενδεχομένως κρύβει το περιεχόμενό τους, αλλά και για το σαφές μήνυμα που επιχειρούν να περάσουν, χωρίς ωστόσο αυτό να διατυπώνεται ξεκάθαρα. Και τέλος με γοήτευε ο συνδυασμός του στίχου με τη μουσική, αυτό το μαγικό πάντρεμα των δύο τεχνών, που έχει τη δύναμη και τον τρόπο να παρασύρει τον άνθρωπο στο κάλεσμά του, να τον αγκαλιάσει και να γεμίσει με ομορφιά την ψυχή του. Για όλα τα παραπάνω και για πολλά ακόμη περισσότερα που μπορούν να ειπωθούν για εκείνη, οδηγήθηκα κι εγώ από πολύ μικρή ηλικία στο να αγαπήσω την ποίηση και να προσπαθήσω, πιάνοντας στα χέρια μου το μολύβι, να καταπιαστώ με την τέχνη αυτή. Όσο όμορφη κι αν είναι η πεζογραφία, στα μάτια τα δικά μου ξεχωριστή θέση πάντοτε είχε και παραμένει να έχει η ποίηση.

Ερωτ: Τι σημαίνει ποίηση για εσάς;

Απ: Θα μπορούσα να πω πως για μένα η ποίηση αποτυπώνει τον πλούτο της ψυχής του ανθρώπου. Σε μία προσπάθειά μου να δώσω το δικό μου ορισμό, οδηγήθηκα σε αυτό το σημείωμα που θέλησα να συμπεριλάβω στην πρώτη μου ποιητική συλλογή και που ο εκδότης μου, ο Γιάννης Παληός, επέλεξε να το αναρτήσει στο οπισθόφυλλό της:

«Ποίηση είναι το μεγαλείο της ψυχής,

αυτό που κρύβει ο καθένας μέσα του μικρό ή μεγάλο.

Δεν είναι επάγγελμα, μα τέχνη.

Δεν μετριέται με χρήμα.

Δεν μετριέται με δόξα.

Είναι η γύμνωση της ύπαρξής μας στην αλήθεια.

Είναι η στάμπα του ίδιου μας του εαυτού,

το χέρι που επιδέξια ζωγραφίζει το είναι μας.»

Ερωτ: Πόσο εύκολο είναι να αποτυπώσεις σε ποιητικό λόγο το συναίσθημα;

Απ: Όσο εύκολο είναι να το αποτυπώσει ένας ζωγράφος με χρώματα πάνω στον καμβά ή ένας μουσικός με νότες πάνω στο πεντάγραμμο. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Όμως αυτό φανερώνει και τη μαγεία της τέχνης. Η αγάπη και το πάθος εκείνου που καταπιάνεται με αυτή, αποτελούν βοηθοί και συνοδοιπόροι του στο να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Ερωτ: Η πρώτη σας ποιητική συλλογή με τίτλο «Μίλα μου για αγάπη» εκδόθηκε το 2015. Λίγους μήνες αργότερα έρχεται ο «Αποχωρισμός» και σε λιγότερο από χρόνο η «Προσφυγιά». Πόσο διάστημα απαιτείται για να ολοκληρώσετε ένα ποίημα;

Απ:Αν μπορούσε ένας ποιητής να κρατήσει το έργο του στο συρτάρι του για μεγάλο χρονικό διάστημα, τόσο που να μπορεί να το κοιτάζει κάθε μέρα και να ελέγχει το περιεχόμενό του και τα υποτιθέμενα λάθη του, τότε θα έκανε αλλαγές πάνω σε αυτό αδιάκοπα και εντελώς ασυναίσθητα, ορμώμενος ακριβώς από την ανασφάλειά του, ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει πολύ καλύτερο με την προσθήκη κάποιων διορθώσεων. Δεν σας κρύβω πως αρκετά ποιήματά μου δυσκολεύτηκα πολύ να τα ολοκληρώσω στη μορφή που είναι σήμερα, λόγω ακριβώς αυτής της ανασφάλειας που ένιωθα, καθώς πίστευα ότι μου έλειπαν αυτές οι μικρές διορθώσεις που θα τα έκαναν ακόμη πιο όμορφα στα δικά μου μάτια. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει ο ποιητής να κρύβει το έργο του στο συρτάρι του επ’ αόριστον ελέγχοντάς το ξανά και ξανά, καθώς υποχρέωσή του είναι να εξακολουθεί να γράφει και να εξωτερικεύει το όποιο ταλέντο του σε νέα έργα, σε νέα ποιήματα. Και φυσικά δεν πρέπει να το κλειδώνει στο συρτάρι του, απεναντίας δε, πρέπει να το εκδίδει και να αφήνει τον αναγνώστη να κάνει τη δική του κριτική του πάνω σε αυτό.

Αν αφήναμε την ανασφάλεια να μας κυριεύσει, τότε τα γράμματα δε θα είχαν ποτέ την άνθιση που έχουν στην κοινωνία μας έως σήμερα. Εξάλλου πάντα υπάρχει το περιθώριο μιας δεύτερης ανανεωμένης και διορθωμένης έκδοσης, που δίνει την ευκαιρία στον ποιητή να ελέγξει και πάλι τα όποια λάθη του και να καλυτερεύσει το έργο του στο μέλλον. Έτσι λοιπόν, πάνω σε αυτό που με ρωτήσατε, για το πόσο διάστημα απαιτείται για να ολοκληρωθεί ένα ποίημα, σας λέω πως για μένα ένα ποίημα δε θεωρείται ποτέ ολοκληρωμένο, καθώς πάντα υπάρχει η δυνατότητα της διόρθωσης σε αυτό, ακόμη κι αν έχει εκδοθεί.

Ερωτ: Στα ποιήματά σας κυριαρχεί έντονα το συναίσθημα;

Απ: Θα έλεγα πως ναι. Η πρώτη μου ποιητική συλλογή, το «Μίλα μου γι’ αγάπη», φανερώνει ήδη από τον τίτλο της πως στα ποιήματά που εμπεριέχονται σε αυτή εδρεύει και κυριαρχεί το πιο δυνατό συναίσθημα για τον άνθρωπο, η αγάπη. Έπειτα η δεύτερή μου ποιητική συλλογή, ο «Αποχωρισμός», αναφέρεται σε μια στιγμή πολύ έντονη για τον άνθρωπο, τη στιγμή εκείνη που του δημιουργεί αμέτρητα συναισθήματα πόνου, λύπης και νοσταλγίας, ποτισμένα ωστόσο με μία νότα αισιοδοξίας. Και τέλος η τρίτη μου ποιητική συλλογή, η «Προσφυγιά», μιλάει για το φαινόμενο που έχει πονέσει στον έσχατο βαθμό τον άνθρωπο, τον έχει συντρίψει, τον έχει ποδοπατήσει, όμως παρόλα αυτά του έχει δώσει και μια ανυπέρβλητη δύναμη,να μπορεί να παλεύει ακόμα και στις κακουχίες και μέσα από τα συντρίμμια της ψυχής του να εξακολουθεί να οραματίζεται ένα καλύτερο και ομορφότερο αύριο.

Ερωτ: Από τι εμπνέεστε;

Απ: Από τα πάντα, από το πιο απλό ως το πιο πολύπλοκο που θα δω, που θα αισθανθώ, που θα νιώσω. Αν δω τη θάλασσα μπροστά μου, θα γράψω για τη θάλασσα, αν με μαγέψει το πράσινο τοπίο, θα γράψω για το πράσινο τοπίο. Αν βρέχει θα γράψω για τη βροχή, αν κάνει κρύο θα γράψω για το χειμώνα. Όμως πέρα από τα φαινόμενα της φύσης και τις ομορφιές της ζωής, πέρα από τα σκαμπανεβάσματα που μπορεί να προκαλέσει το οτιδήποτε στον ψυχικό μου κόσμο, δε μπορώ να μένω τυφλή και στα γεγονότα που μαστίζουν το σήμερα και που κάνουν πολλούς ανθρώπους να υποφέρουν. Οποιοσδήποτε ασχολείται με την τέχνη, με οποιαδήποτε μορφή τέχνης, έχει χρέος, ακόμα κι αν αυτό προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις στον περίγυρο, να αποτυπώνει την πραγματικότητα μέσα από το έργο του, όσο σκληρή κι αν είναι αυτή.

Ερωτ: Ποιήματά σας έχουν μελοποιηθεί και έχουν παρουσιαστεί σε διάφορες μουσικοθεατρικές παραστάσεις. Ένα ποίημα είναι πιο προσιτό και κατανοητό στο κοινό  όταν μελοποιηθεί;

Απ: Κατανοητό δεν ξέρω αν είναι, σίγουρα όμως είναι πιο προσιτό και πιο αγαπητό. Και αυτό γιατί η μουσική, μέσα από το μαγικό της ήχο, δίνει τη δυνατότητα και την ευκαιρία στον άνθρωπο να δώσει περισσότερη βαρύτητα στο στίχο, να τον γνωρίσει καλύτερα, να τον διαβάσει καλύτερα,να τον αγαπήσει, και στο τέλος, γιατί όχι, να τον τραγουδήσει κιόλας. Κακά τα ψέματα η ποίηση είναι ένα είδος συγγραφής που δύσκολα προσεγγίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Η μουσική λοιπόν έρχεται να αντισταθμίσει αυτή την αδικία, και να φέρει στο φως αρκετά ποιητικά αριστουργήματα, που χωρίς τη δική της συμβολή ίσως και να μην έβλεπαν ποτέ τους το φως της δημοσιότητας ή να μην τύγχαναν αυτής της ευρείας αποδοχής του κόσμου.

Ερωτ: Το 2015 το ποίημά σας «Λυτρωμός» διακρίθηκε σε παγκόσμιο διαγωνισμό του Ευρωπαϊκού Κέντρου Τέχνης. Επίσης το 2016 το ποίημά σας «Ο ανθρωπάκος» απέσπασε τον πέμπτο έπαινο στον 11ο Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό εφήβων και ενηλίκων στην ποίηση και την πεζογραφία της Λογοτεχνικής, Συγγραφικής Ομάδας Ιδεόπνοον, των περιοδικών Πνοές Λόγου και Τέχνης και iamvosart και της Εφημερίδας Πνοές Πολιτισμού. Νοιώσατε ικανοποίηση με αυτά;

Απ: Θα έλεγα ψέματα, αν έλεγα το αντίθετο. Είναι όμορφο να διακρίνεται ένα ποίημά σου και να γίνεται γνωστό στο ευρύ κοινό μέσα από μία βράβευση. Ωστόσο τα βραβεία, οι έπαινοι και οι διακρίσεις δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός για κανέναν. Για μένα τουλάχιστον ένας λογοτεχνικός διαγωνισμός είναι και εξακολουθεί να είναι ένα είδος πρόκλησης, που με ωθεί να γράψω για ένα συγκεκριμένο θέμα που τίθεται, με το οποίο ενδεχομένως να έρχομαι πρώτη φορά σε γνωριμία μαζί του. Και φυσικά με χαροποιεί ιδιαίτερα. Όμως το σημαντικότερο που έχω αποκομίσει έως τώρα από τους διαγωνισμούς αυτούς, είναι ότι κατάφερα να έρθω σε επαφή με πολύ σημαντικούς ανθρώπους των γραμμάτων, αρκετοί από τους οποίους με βοήθησαν και με ενθάρρυναν στα επόμενα βήματά μου και εξακολουθούν να είναι δίπλα μου όποτε τους χρειαστώ. Αυτό για μένα είναι το μεγαλύτερο βραβείο όλων.

Ερωτ: Υπάρχουν σχέδια για έκδοση νέας ποιητικής συλλογής;

Απ: Αγαπώ την ποίηση και γράφω όποτε νιώσω την ανάγκη να το κάνω. Αυτό από μόνο του με οδηγεί στο να κάνω σχέδια όχι για μία, αλλά για πολλές μελλοντικές ποιητικές συλλογές.

Ερωτ: Ζείτε  στις Οινούσσες και το νησί το αναφέρετε συχνά στα ποιήματα του «Αποχωρισμού». Πώς είναι η  καθημερινότητα στο ακριτικό νησί; Σκέφτεστε τον δικό σας «αποχωρισμό» από τις Οινούσσες.

Απ: Έχω αγαπήσει το νησί αυτό, όπως αγαπώ και το νησί στο οποίο γεννήθηκα και μεγάλωσα, τη γειτονική Λέσβο. Για τα επτά χρόνια παραμονής μου στις Οινούσσες, στον τόπο αυτό που εξακολουθεί να με φιλοξενεί και να αγκαλιάζει όχι μόνο εμένα, αλλά και ολόκληρη την οικογένειά μου, θέλησα να αφιερώσω μία ξεχωριστή ποιητική συλλογή ως ανταπόδοση των όσων καλών μας έχει προσφέρει. Εμπνεόμενη λοιπόν από την ναυτική του ιστορία και από το άγαλμα της Οινούσιας μητέρας έγραψα τον «Αποχωρισμό» και μελοποίησα και το ομότιτλο τραγούδι του. Οφείλω να παραδεχθώ πως η καθημερινότητά μου σε ένα τέτοιο ήρεμο νησί, μοναχικό τους περισσότερους μήνες του χρόνου, το επάγγελμά μου ως λιμενικός και η νοσταλγία που νιώθω για το δικό μου τόπο καταγωγής, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να διοχετεύσω μεγάλη δόση συναισθηματισμού σε αυτό το βιβλίο.

Ερωτ: Είστε μητέρα(τριών παιδιών),σύζυγος και επαγγελματίας. Πότε μένει χρόνος να ασχοληθείτε με την ποίηση;

Απ: Είναι πολύ δύσκολο να υιοθετήσει κάποιος πολλούς ρόλους ταυτόχρονα. Ωστόσο δε θεωρώ τον εαυτό μου μοναδικό σε αυτό που κάνω. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, που πέρα από καλοί γονείς και επαγγελματίες, προσπαθούν στον ελεύθερό τους χρόνο να δημιουργήσουν ή έστω να ασχοληθούν με κάτι άλλο που τους αρέσει πολύ. Ειδικά εδώ στις Οινούσσες, μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί το χρόνο που χάνει κάποιος άλλος που ζει στην πόλη, καθώς οι μετακινήσεις είναι μηδαμινές και τα ωράρια εργασίας πιο ανθρώπινα, επομένως και ο ελεύθερος προσωπικός χρόνος πολύ περισσότερος. Κατά τον ίδιο τρόπο κι εγώ, εξοικονομώντας αρκετό ελεύθερο χρόνο, που ομολογουμένως δεν είχα το διάστημα που ζούσα στην πρωτεύουσα, έχω τη δυνατότητα να ασχοληθώ και με την ποίηση και με οτιδήποτε άλλο με ευχαριστεί και με γεμίζει ως άνθρωπο.