Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου 2021

Βιβλιοκριτική για το βιβλίο "Με περίσκεψη" του Βασίλη Μαστρογιάννη | Γράφει η Στέλλα Πετρίδου


Συγγραφέας: Βασίλης Μαστρογιάννης
Έτος έκδοσης: 2020
Σελ.: 274
Εκδόσεις: Φίλντισι


Η απαρχή της περιόδου της καραντίνας, προκάλεσε σαφώς μεγάλη κοινωνική αναστάτωση. Θεωρητικά, το πρόβλημα που προέκυψε ήταν η απότομη και ολοένα αυξανόμενη μετάδοση ενός επικίνδυνου και θανατηφόρου ιού. Ωστόσο, οι επιπτώσεις που είχε για το κράτος στον τομέα της οικονομίας ήταν πολύ μεγάλες και, φυσικά, βάρυναν και τον ίδιο τον άνθρωπο ως μονάδα. Με την έναρξη της καραντίνας έκλεισαν σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις, προκειμένου να περιοριστεί η μετάδοσή του και οι πολίτες κλείστηκαν με περιοριστικά μέτρα στα σπίτια τους. Το κράτος, όμως, φάνηκε να μην είναι έτοιμο σε καμία περίπτωση για να αντιμετωπίσει μια τέτοια δραματική εξέλιξη.

Ο Καθηγητής Δημοσίου και Διοικητικού Δικαίου Δρ. Βασίλης Μαστρογιάνης, στο βιβλίο του που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Φίλντισι» με τίτλο «Με περίσκεψη», εξηγεί τους λόγους που η κοινωνία οδηγήθηκε πολύ γρήγορα, με αφορμή την εμφάνιση του covid-19, σε ένα ψυχολογικό-πολιτικό-οικονομικό αδιέξοδο.

Αρχικά κάνει λόγο για έλλειψη συγκεκριμένης στρατηγικής που οδήγησε και στην απώλεια της ψυχραιμίας. Δικαιολογημένα, θα έλεγε κανείς, μιας και ο ιός, παρά τους καθησυχασμούς των αρμοδίων, απλώθηκε επικίνδυνα σε παγκόσμιο επίπεδο και φυσικά σε όλη τη χώρα μας, αναπτύχθηκε με γρήγορους ρυθμούς και φάνηκε να είναι ανθεκτικός στο περιβάλλον. Το ΕΣΥ δεν ήταν προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει μια ανάλογη κατάσταση ούτε διέθετε τους κατάλληλους πόρους και μέσα για κάτι τέτοιο. Από την άλλη οι ΜΕΘ απεδείχθησαν υποστελεχωμένες και περιορισμένες αριθμητικά σε σύγκριση με την ολοένα αυξανόμενη εμφάνιση των κρουσμάτων. Τα προστατευτικά δε μέσα αντιμετώπισης της πανδημίας στάθηκαν ανεπαρκή ώστε να καλύψουν τις ανάγκες όλων των Ελλήνων.

Η ταραχή, επομένως, των πολιτών ήταν αναμενόμενη. Κάθε ένας απ’ αυτούς θέλησε να προστατέψει τον εαυτό του και τους οικείους του, αδιαφορώντας για τη μοίρα των υπολοίπων. Αυτό, άλλωστε, είχε μάθει να κάνει τόσα χρόνια ζώντας σε μια κοινωνία που έβαζε πάντα το ατομικό καλό πάνω από το συλλογικό. Η εμφάνιση της πανδημίας στάθηκε μια πολύ καλή αφορμή για να συνειδητοποιήσει το αυτονόητο: αν δεν παλέψει συλλογικά και αν δε νοιαστεί για την ασφάλεια της κοινωνίας της οποίας αποτελεί μέλος, τότε αργά ή γρήγορα το κακό θα χτυπήσει και τη δική του πόρτα.

Η μέχρι τώρα πεποίθησή του, ότι με την θεαματική εξέλιξη της τεχνολογίας και γενικότερα της επιστήμης τίποτα δε μπορεί να αποτελέσει για τον ίδιο κίνδυνο, γκρεμίστηκε μονομιάς, γεγονός που του απέδειξε πόσο ασήμαντος είναι και πόσο πολύ έχει ανάγκη τη στήριξη του κοινωνικού συνόλου, προκειμένου να καταφέρει, με συνεχή αγώνα και πάλη, να αντιμετωπίσει την εμφάνιση του κακού. Η υπευθυνότητα που οφείλει να δείξει στην περίπτωση αυτή είναι πλέον μονόδρομος, όπως μονόδρομος είναι και το αίσθημα της αλληλεγγύης, της συνευθύνης και της ενσυναίσθησης που πρέπει να τον ορίζει.

Η μέχρι πρότινος εγωιστική του συμπεριφορά τον οδήγησε σε αναρίθμητα λάθη. Έχασε το μέτρο των πράξεών του και οδηγήθηκε στην αναξιοκρατία, στην ανοργανωσιά, στη διαπλοκή και στη διαφθορά. Δημιούργησε ένα πολιτικό σύστημα με οδηγό την πελατολογία, την ευνοιοκρατία, την παραοικονομία, με αποτέλεσμα την παντελή αναξιοπιστία του, οδηγώντας με τον τρόπο αυτό τον κάθε πολίτη στη λογική του βολέματος και στην εξασφάλιση του προσωπικού συμφέροντος.

Ο Καθηγητής απευθύνεται σε όλους τους εμπλεκόμενους. Αρχικά προτρέπει τον Έλληνα πολίτη να αναθεωρήσει τον τρόπο σκέψης του και να σκεφτεί το γενικό καλό. Έπειτα προτείνει ενέργειες στις οποίες θα πρέπει να προβεί η πολιτεία του προκειμένου να στηρίξει την κοινωνία, την αγορά και την εργασία. Κάνει λόγο για αξιοκρατία, διαφάνεια, πάταξη της γραφειοκρατίας και επικεντρώνεται στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν για την εξασφάλιση του σκοπού αυτού. Και τι πιο σημαντικό από την ιεράρχηση των αναγκών του ανθρώπου και τη δίκαιη αναδιανομή των υπερπλεονασμάτων. Προτεραιότητα έχει να καταγραφούν εκ νέου οι πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων και όχι οι ψευδοανάγκες που ουσιαστικά αποσκοπούν στο υπερκέρδος. Κλείνει με την υποχρέωση των κρατών να συστήσουν από κοινού ένα νέο δρόμο που θα πρέπει να πορευτούν, που δεν είναι άλλος από αυτόν της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της συνεννόησης με στόχο το κοινό καλό και την αντιμετώπιση των όποιων κινδύνων.

Ο ατομικισμός και σ’ αυτήν την περίπτωση πρέπει να παραμεριστεί, όπως επίσης και η ιδιωτικοποίηση της υγείας, της παιδείας, της ασφάλισης, της πρόνοιας. Κι αυτό, γιατί η ιδιωτικοποίηση των κερδών είναι αυτή που οδήγησε στην κοινωνικοποίηση των χρεών και μεγάλωσε το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς.

Ο Καθηγητής με αφορμή τη μεγάλη εσωτερική πολιτική αναστάτωση της χώρας μας βρίσκει την ευκαιρία να ασχοληθεί και με θέματα εξωτερικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στο θέμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα δώδεκα ναυτικά μίλια ανατολικά, αλλά και προς δυσμάς και προς νότο, προκειμένου να εξασφαλίσει ως χώρα, όπως πραγματικά δικαιούται, τα πλήρη κυριαρχικά της δικαιώματα, στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα του Δικαίου της θάλασσας.

Επανερχόμενος σε θέματα εσωτερικής πολιτικής στρέφεται προς τις αιτίες που οδήγησαν τη χώρα στο σημερινό της πολιτικό αδιέξοδο. Αναλύει διεξοδικά την περίπτωση του ΠΑΣΟΚ, το οποίο για αρκετές δεκαετίες υπήρξε δημοφιλές πολιτικό κόμμα στην Ελλάδα, που, όμως, με τους ακατάλληλους χειρισμούς του οδηγήθηκε τελικώς στην οριστική του κατάρρευση. Προτροπή του Καθηγητή είναι να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος, δίνοντας εκ νέου την εξουσία σε πολιτικούς που δοκιμάστηκαν στο παρελθόν και οδήγησαν τη χώρα στην καταστροφή. Ισχυρίζεται ότι η κοινωνία έχει ανάγκη από πραγματικά προοδευτικούς πολιτικούς, τους οποίους διακρίνει η καθαρότητα σκέψης, η ανιδιοτέλεια και η θέληση για προσφορά στο κοινωνικό, εργασιακό, επιστημονικό και πολιτικό τομέα. Τέλος, κάνει λόγο για σωστή κατανομή των καθηκόντων και για ασφαλή διαχωρισμό της δικαιοσύνης και της εκτελεστικής εξουσίας για την εξασφάλιση της διαφάνειας στα πράγματα.

Αναλύει επίσης την απότομη και θεαματική είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή, αλλά και την οριστική της ήττα, επισημαίνοντας για ακόμη μια φορά την αξία της Δημοκρατίας. Ως πανάκριβο αγαθό που εξασφαλίζει την ισονομία, οι πολίτες έχουν χρέος να την προστατεύουν με κάθε τρόπο, νικώντας τη βία, το φασισμό και την παραεξουσία.

Η Δημοκρατία δεν είναι ένας θεσμός που γεννήθηκε πρόσφατα. Τα θεμέλιά της βρίσκει κανείς στα βάθη των αιώνων. Ακόμα και στη μυθολογία εντοπίζονται μυθικές θεότητες που προσωποποιούσαν νομικές έννοιες, οι οποίες στόχευαν στην εξασφάλιση της τάξης (βλ. Αίσα, Θέμις, Νέμεσις, Δίκη, Ερινύες, Ευνομία, Αιδώς, Ύβρις, Άτη). Στην ιστορία ο Περικλής, αλλά και ο Κλεισθένης κήρυξαν και εδραίωσαν την έννοια της συλλογικότητας που εξασφαλίζει το γενικό καλό.

Μόνο η Δημοκρατία μπορεί να χαρίσει την ελευθερία στον άνθρωπο και μόνο μ’ αυτήν ο άνθρωπος προοδεύει, προκόβει και ευημερεί. Η οποιαδήποτε υπονόμευσή της οδηγεί στον σκοταδισμό. Άλλωστε, τα παραδείγματα της ιστορίας που αποδεικνύουν τα ανωτέρω είναι πολλά, μερικά από τα οποία αναφέρει και ο ίδιος ο Καθηγητής.

Στο βιβλίο του αναφέρει επίσης και κάποια άλλα θέματα ειδικής φύσεως, αλλά και αστυνομικής, τα οποία θέτει στον αναγνώστη προς διερεύνηση, ενημέρωση και προβληματισμό.

Κλείνει με ένα μήνυμα αισιοδοξίας.

«Να μην αφήσουμε ποτέ την Ανθρωπότητα να ξαναπέσει στις σκοτεινές περιόδους, να την κρατάμε πάντα στο φως κι αυτό θα μας οδηγήσει στην Αλήθεια και την ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ.» (Σελ. 265)

Συμπερασματικά, το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή άρθρων του Καθηγητή Βασίλη Μαστρογιάννη, τα οποία πρωτοδημοσιεύτηκαν σε διάφορες ενημερωτικές ιστοσελίδες από την εποχή της πρώτης καραντίνας κι έπειτα. Στα άρθρα αυτά είναι εμφανής η πρόθεσή του να δώσει τη δική του λογική εξήγηση της σημερινής κατάντιας του πολιτικού συστήματος, του κοινωνικού, του οικονομικού, αλλά και του αξιακού, μια κατάντια που, όπως συνειδητοποιούμε διαβάζοντας, δεν επήλθε τυχαία, καθώς οι ρίζες της απλώνονται σε πράξεις ή παραλείψεις του παρελθόντος, το οποίο και ονοματίζει. Ο λόγος του είναι βαθιά στοχαστικός που στόχο έχει να προβληματίσει, να αφυπνίσει και να ενεργοποιήσει τον αναγνώστη, προκειμένου να προβεί σε άμεσες και καθοριστικές λύσεις για τον ίδιο και την κοινωνία που τον περιβάλλει.

Δε διστάζει να μιλήσει ανοιχτά για τα όσα τον απασχολούν και τον αφορούν ως κοινωνικό και πολιτικό ον και αυτό, γιατί νιώθει πως το οφείλει ο ίδιος πρώτα στον εαυτό του κι έπειτα στους άλλους ως ενεργό μέλος αυτής της χώρας. Βαθιά πατριώτης και συνειδητός δημοκράτης επιχειρεί να φωτίσει το δρόμο προς την κατάκτηση της πραγματικής ελευθερίας, ένας δρόμος που εξασφαλίζεται μόνο μέσω της δικαιοσύνης, της γυμνής αλήθειας και της τήρησης του μέτρου. Συνοδοιπόρος στην προσπάθειά του η ελπίδα ενός ομορφότερου αύριο, το οποίο είναι εφικτό να εξασφαλιστεί, αν εξασφαλιστεί με αποφασιστικότητα η ισότητα, η ισονομία και η αλληλεγγύη στο κοινωνικό σύνολο.

Ένα χρήσιμο βιβλίο που οπωσδήποτε αξίζει να διαβαστεί.


Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Οι αρχές και οι αξίες που τρέφουν τις ελπίδες για μια δίκαιη και δημιουργική κοινωνία στην οποία θα συνδιαμορφώνουμε συλλογικά το κοινό μας μέλλον, παραμένουν πιο επίκαιρες από ποτέ.

Η μεταβολή προτεραιοτήτων έχει υποχρεώσει πολλούς στοχαστές να αναρωτηθούν αν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις αξίες του Σοσιαλισμού για να απαντήσουμε ξανά στο «πώς» των σύγχρονων προβλημάτων.

Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι μια τέτοια προσπάθεια. Ο αναγνώστης της συλλογής άρθρων του Βασίλη Μαστρογιάννη θα δώσει τη δική του ερμηνεία στην αθέατη κλωστή που συνδέει τις επιμέρους σκέψεις και απόψεις του.

Ενώ τα άρθρα είναι μικρά, καταφέρνει ο συγγραφέας τους να διατάξει μέσα σ’ αυτά όλες εκείνες τις δυνάμεις που μπορούν να φέρουν μια πραγματική ανατροπή στον τρόπο που σκέπτεται το πολιτικό σύστημα σήμερα.

Μέσα σε δέκα χρόνια η δημοκρατία μας έγινε φτωχότερη διότι τα κόμματα, που σήμερα διεκδικούν την εξουσία, αδυνατούν να υπηρετήσουν οράματα που πηγάζουν από ένα καθαρό αξιακό πλαίσιο. Αδυνατούν να απαντήσουν «πώς;».

Σε αυτόν τον κόσμο απευθύνεται το βιβλίο. Στον κόσμο που ξέρει ότι στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα και περιμένει να ακούσει πραγματικές λύσεις στα πραγματικά προβλήματα της εποχής μας. Λύσεις που πηγάζουν από τις δικές μας ανάγκες και τις δικές μας αξίες κι όχι από τις ανάγκες των αγορών και την αξία
του χρήματος.

Παύλος Γερουλάνος


Λίγα λόγια για το συγγραφέα Βασίλη Μαστρογιάννη:

Ο Βασίλης Μαστρογιάννης γεννήθηκε στο Κουμαρίτσι Φθιώτιδας και διέμεινε διαδοχικά μέχρι την ενηλικίωσή του σε Γοργοπόταμο, Λαμία και Ν. Κρίκελλο. Σήμερα ζει στην Αθήνα.

Είναι Πτυχιούχος Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου. Κατέχει Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό Δίπλωμα στο Δημόσιο Δίκαιο.

Εργάστηκε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (ΕΛΑΣ) σε διάφορες περιοχές της Επικράτειας και στην Αθήνα και διετέλεσε Διευθυντής του Π. Γ. του Αν. Υπουργού Προστασίας του Πολίτη Γιάννη Πανούση.

Από το 2017 διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στην Αστυνομική Ακαδημία.

Διετέλεσε για τρία χρόνια Επικεφαλής του Συντονιστικού Κέντρου για την Εποπτεία της Αγοράς και την Αντιμετώπιση Παραεμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Συμμετείχε (2018) στην Επιστημονική «Επιτροπή Πανούση» για την Ίδρυση Πανεπιστημίου Στερεάς.

Έχει γράψει επιστημονικά άρθρα σε Ελληνικά περιοδικά, όπως την «Επιθεώρηση Δημοσίου Δικαίου» και τον «Συνήγορο», σχετικά με την Τοπική Αστυνόμευση, τις Μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση, το Παραεμπόριο κ.α.

Αρθρογραφεί σε ειδησεογραφικές έγκριτες ιστοσελίδες και σε εφημερίδες

Άλλα έργα του ιδίου: Δημοτική Αστυνόμευση 2019, Το Ποτάμι της Σιωπής (μυθιστόρημα) 2018

Είναι παντρεμένος με την Αλεξάνδρα Παπαθωμά και έχουν μία κόρη, τη Βάλια.

Πρώτη ανάρτηση: εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου